De diagnose ADD wordt wel eens gemist, vooral bij vrouwen. Het missen van een diagnose kan voor problemen zorgen, zoals depressie, angststoornissen en burn-out. Het overkwam mij ook, die ‘gemiste diagnose'. Toen ik 28 was, had ik ineens twee diagnoses: ADD en burn-out.
In dit artikel vertel ik hoe mijn ADD (zonder diagnose) een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het burn-out raken. Mensen met ADHD zullen hier ook dingen uit herkennen, want de combinatie van ADHD en burn-out, komt ook regelmatig voor
ADD meisje
Een dromer, ongeorganiseerd, chronisch te laat, altijd mijn sleutels kwijt… Dat was ik als jong meisje in een notendop. Ook was ik spontaan, creatief, enthousiast en had ik de wildste dromen en beste ideeën (vond ik haha).
Op school
Als de juf of meester mij een vraag stelde had ik vaak geen idee waar het over ging, want met mijn gedachten bevond ik me in een andere wereld (met als resultaat een knalrood hoofd en een boze juf). Bij rekenen had ik vaak het goede antwoord wel, maar ik kon niet uitleggen hoe ik aan dit antwoord gekomen was.
Thuis
Thuis verstopte ik me vaak in mijn extreem rommelige kamer als ik thuis kwam van school. Als mijn moeder iets aan me vroeg kreeg ze vaak een snauw. Ik was overprikkeld van de drukke dag, ik wilde met rust gelaten worden.
Ik had voldoende hobby's – turnen, ballet, korfbal, gitaarspelen, zingen -, maar was er vaak ook snel weer klaar mee. Slapen was een ramp, pas om 04.00 uur in slaap vallen was geen uitzondering en 's morgens kwam ik mijn bed niet uit.
Omdat ik redelijk mee kwam op school, genoeg vriendjes en vriendinnetjes had en een blij kind leek, had niemand een vermoeden.
Als ik mijn huiswerk had gedaan, en in de weekenden, klom ik het liefst in bomen of bouwde ik een hut.
ADD puber
Als ADD puber kreeg ik heel wat naar mijn hoofd geslingerd. Van ‘je bent zo lui en ongemotiveerd' door leraren tot ‘waarom ben je zo onbetrouwbaar?' door vrienden, omdat ik nog wel eens dubbele afspraken had. Ik maakte dingen niet af, en had enorm veel last van uitstelgedrag. Had ik onze online cursus “Kick Out Uitstelgedrag” door AD(H)D trainer/coach Jasper Buitenhuis maar kunnen volgen toen ;).
Thuis
Mijn ouders hadden het zwaar met me. De simpelste taken kon ik niet uitvoeren of vergat ik. Plannen en organiseren waren bijna onmogelijk voor mij. Na een schoolfeestje moest mijn moeder altijd midden in de nacht haar bed uitkomen, want natuurlijk was ik mijn sleutel vergeten.
Op school
Op de middelbare school ging het best goed. Wel moest ik moeite doen om bij de les te blijven, vooral wanneer dingen me niet interesseerde. Voor mij was het normaal dat ik me niet zo goed kon concentreren, ik wist niet beter. Regelmatig kwam ik te laat, of vergat ik mijn huiswerk te maken.
Ben jij trouwens al lid van de Wandering Minds Community, voor iedereen met een uniek brein?
Ik had nooit rust
Ik wilde van alles, het was zo jammer dat er maar 24 uren in een dag zaten. Van de ene afspraak rende ik naar de volgende en als een vriendin me spontaan opbelde, zei ik altijd (lekker impulsief) ‘natuurlijk ga ik mee!'. Ik deed zo hard mijn best, maar niemand had het door, ook ikzelf niet, dat ik mezelf toen al aan het uitputten was…
Werk
Vanaf mijn 15e werkte ik minimaal 3 dagen per week in de horeca. Omdat ik dit super leuk vond, had ik niet in de gaten dat dit eigenlijk veel te veel was naast naar school gaan en leuke dingen doen met vriendinnen.
ADD jong volwassene
Stiekem had ik als jong volwassene al door dat er iets ‘mis' was. Ik worstelde met dingen waar anderen helemaal geen moeite mee hadden. Gesprekken volgen, concentratie, drukke ruimtes, harde geluiden, hysterische kleuren. Als ik het me goed herinner deed ik rond mijn 16e voor het eerst een ADD test op het internet. Het resultaat was positief, maar ik deed er niets mee. Het ging immers best goed vond ik.
Studeren
Studeren vond ik fantastisch, want na de middelbare school kon ik zelf kiezen wat ik wilde leren. Het probleem was wel, dat ik zoveel dingen leuk vond. Zal ik sportmanagement op de HALO, journalistiek, SPH, MWD, CMV, psychologie of pedagogiek gaan studeren? Of toch communicatie?
Mijn hoofd raasde, meestal van enthousiasme maar soms ook van wanhoop. Tot rust kwam ik niet, want mijn hoofd stond altijd ‘aan'. Uiteindelijk kwam ik terecht bij Social Work, een combinatie van SPH, CMV en MWD. Na mijn propedeuse ging ik Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie studeren. Na twee jaar op de universiteit vond ik het leuk om fulltime te gaan werken. Maar na een paar jaar fulltime werken en een seizoen in een wintersportgebied, vond ik toch dat het tijd werd om een (deeltijd) studie af te maken. 5 jaar later – ADD en een burn out verder – had ik eindelijk, met behulp van ADD medicatie, mijn Bachelor of Communication in de pocket.
Tadaaaa: ADD en burn-out
Toen ik eindelijk een studie afmaakte waren de ADD en burn-out al duidelijk aanwezig. In het derde jaar van mijn studie ging het namelijk al mis. Ik werkte ongeveer 45 uur per week voor 3 werkgevers en studeerde in de avonden en weekenden. Van de ene op de andere dag kon ik nog net van mijn bed naar de bank en de keuken lopen. Na vele bloedonderzoeken, waar natuurlijk niets uitkwam, was daar de eerste diagnose: burn-out.
De psycholoog wist geloof ik niet zo goed wat ze met mij aanmoest. Waar veel burn-out patienten depressief of somber zijn, had ik hier nauwelijks last van. Vooral was ik uitgeput, overprikkeld, helemaal opgebrand. Ook voelde ik wanhoop, want na 3 weken heel hard mijn best doen (lol) om beter te worden, zat er eerder achteruitgang in dan vooruitgang.
De psycholoog nam een snelle ADD test bij me af, om me vervolgens door te sturen naar PsyQ ADHD voor Volwassenen voor een uitgebreide test met ouders.
ADD en burn-out, een nieuw leven!
De testresultaten waren overduidelijk. Ik heb ADD. Oók had ik kenmerken van ADHD, maar de hyperactiviteit was minder aanwezig. De behandeling startte meteen (wat een geluk!) en al snel leerde ik steeds beter omgaan met de symptomen van ADD. De burn-out bleef nog even, maar na een jaar begon ik er langzaam uit te kruipen.
Super dankbaar met ADD en burn-out!
Dit klinkt misschien gek, maar ik ben super dankbaar voor de diagnoses ADD en burn out. Inmiddels snap ik de relatie tussen ADD en burn-out ook goed. Dankzij deze diagnoses heb ik hele goede handvatten aangereikt gekregen om beter om te gaan met de symptomen van ADD. Daarnaast ben ik zelf op onderzoek uit gegaan. Ik las vele boeken over AD(H)D en blogs. Tijdens een reis door Nieuw-Zeeland ontdekte ik het belang van een goed dieet voor ADD en ook stuitte ik hier op een onderzoek over vitaminesupplementen voor ADD. Ik ging steeds meer leren over de invloed van voeding op ons brein, en ontdekte hoe voedingssupplementen ons (tijdelijk) kunnen ondersteunen. Lees hier alles over de meest populaire AD(H)D supplementen.
Inmiddels leef ik al ruim 3 jaar een blij en gezond leven met ADD, zonder ADD medicatie. Op Wandering Minds hoop ik andere mensen met ADD en burn-out te kunnen inspireren.
Heb jij ook last van ADD en burn out?
Een aantal van mijn beste vrienden heeft ook ADHD of ADD in combinatie met een burn-out (gehad). Het komt vaker voor, de combinatie ADD en burn-out. In de afgelopen jaren kwam ik erachter dat volwassenen met een label zoals AD(H)D de leukste mensen zijn! Heb jij ook een Uniek Brein – een Wandering Mind? Laat hieronder een reactie achter, en word lid van onze community!
Hallo Jose,
Er staan een aantal zeer herkenbare dingen op je website, waarvoor dank.
Zelf ben ik er recentelijk achter gekomen dat ik al ruim een jaar met een burn-out rondloop en ook ADD heb, en dat op 61 jarige leeftijd (beter laat dan nooit zullen we maar zeggen). Een heleboel dingen uit mijn verleden, met name mijn jeugd, hebben nu wel ineens ‘een plekje gekregen’ en zijn op een andere manier verklaarbaar geworden.
Helaas gaat e.e.a. momenteel gepaard met veel moeilijk te controleren emoties, maar binnenkort begin ik met een begeleiding die mij hopelijk weer wat meer houvast gaat bieden.
In de zoektocht naar hoe ik alles weer onder controle kan krijgen zal ik denk ik best een aantal zaken van je website kunnen oppakken.
Nogmaals dank voor de info die je via deze site hebt gedeeld.
M.vr.gr.,
Ruud.
Hi Ruud,
Wat fijn om te horen dat mijn info behulpzaam is! Dat is het doel van deze website.
Hoe was het om de diagnose te krijgen, op die leeftijd?
Ik had zelf al het gevoel ‘jeetje, had ik dit maar eerder geweten’ (ik was ‘pas’ 26), dus ik kan me helemaal voorstellen hoe dat voor u moet zijn.
De begeleiding gaat u vast verder helpen, en als mijn blog-artikelen er ook aan kunnen bijdragen ben ik een blij mens :).
Veel sterkte de komende tijd, vanaf nu kan het alleen maar beter worden (wat betreft de ADD)!!
Liefs,
Jose
Ooohh zo herkenbaar. Nu 51 en al wel 4 keer een burnout gehad…. en met diagnose add begin dit jaar snap ik beter waar het vandaan komt. Niet leuk maar wel verhelderend. Ik heb een paar keer medicatie geprobeerd maar hou dat liever ver uit mijn buurt. Ben onder beh bij PsyQ en probeer mijn weg te vinden. Met veel emotionele gebeurtenissen afgelopen 2 maanden merk ik dat mijn lichaam weer helemaal op is. Zo moe… moe
Ook op zoek naar een vertrouwenspersoon op het werk vanwege mijn verzuim.
Jij nog tips betreft vermoeid lichaam?
Dank zover voor je fijne blogs
Linda
Hi Linda,
Bedankt voor je reactie en wat vervelend om te horen!!
Tips betreft een vermoeid lichaam vind ik lastig om te geven, omdat dat er natuurlijk aan ligt waar de vermoeidheid vandaan komt.
Ik was vooral (lichamelijk) moe omdat ik mijn grenzen niet bewaakte (ik kon geen ‘nee’ zeggen), daardoor te weinig rust nam en slecht sliep. Ook had piekeren/stress een enorme invloed op mijn energie. mijn bijnieren waren uitgeput.
Nu ik wat jaren verder ben merk ik dat ik echt yoga en meditatie nodig heb om me fysiek en mentaal goed en energiek te voelen. En natuurlijk gezonde voeding, voldoende bewegen, buitenlucht, zon… Ook gebruik ik supplementen. Je zou eens met een orthomoleculair therapeut kunnen praten, en je eventueel laten testen. Bij mij kwam er uit een test bijvoorbeeld dat een endorfine en oxytocine tekort had, en eem matig dopamine tekort. Op basis daarvan gebruik ik supplementen, als aanvulling op de juiste voeding.
Ook je ademhaling is belangrijk. Toen ik een burn-out had ademde ik bijvoorbeeld heel oppervlakkig (daar kwam ik achter tijdens een mindfulness training). Dit heeft ook invloed op je energie (en een heleboel andere processen in je lichaam). Nu doe ik wel eens ademhalingsoefeningen, als ik merk dat mijn ademhaling niet goed is.
Ook was het voor mij heel belangrijk om werk te doen waar ik energie van krijg, en om een stukje zingeving te ervaren (in werk of in vrije tijd).
Wat mij verder hielp was Healing Tao/ Tai Chi/ Chi Gong. Allemaal gericht op het herstellen van de balans en de stroming van de energie in je lichaam. Klinkt misschien wat wazig, maar het heeft mij enorm geholpen!
Wat niet hielp voor mij, was op de bank hangen en ’toegeven aan de vermoeidheid’. Ik moest juist actief op zoek naar dingen die mij weer energie gaven (mét behoud van mijn grenzen én voldoende rust natuurlijk).
Het is een hele zoektocht, maar uiteindelijk word je leven zoveel fijner! Ik ben heel dankbaar voor mijn burn-out, en ik hoop dat jij dit over een tijdje ook zo ziet.
Ik hoop ook dat je iets kan met deze tips, sterkte!!
Liefs,
José
Hii,
Ik zit al een tijdje in de ziektewet vanwege de burnout klachten. Donderdag is hier de diagnose ADHD bij gekomen. Hoewel er bij PsyQ nog geen aandacht is geweest voor mijn burnout klachten omdat het puur ging om het ADHD onderzoek heb ik hier gister veel last van gehad. Klopt het dan wel? Was de vraag die maar in mijn hoofd bleef spoken.
Gister had ik een afspraak met de POH en zij gaf eigenlijk aan dat dit heel goed samen gaat. Maar toch vind ik het nog vrij lastig om te bevatten.
Ik heb gister je website ontdekt en ga zeker even lezen en hoop dat het me helpt om tot berusting te komen! En dat de behandeling snel start! ;).
X Sharr
Heyy Sharr,
Wat vervelend om te horen, en tegelijkertijd heel herkenbaar.
Ik zou me vooral niet te druk maken om de stempel, het maakt niet zoveel uit of het wel of geen ADHD is toch?
Focus je op welke hulp je nodig hebt, en wees daar duidelijk over naar behandelaars.
Sterkte en ik hoop ook dat je behandeling snel start, liefs!
Hey José,
Leuke site! Heeeeel herkenbaar dit stuk! leuk om te lezen, ook dat het niet zo raar is wat me overkomen is. Ik ben in 2016 in die burnout gegleden. Hoe je schrijft klinkt het alsof het nu goed met je gaat. Ik merk zelf nog best sterk dat mijn concentratie en geheugen nog slechter dan voor de burnout was. Hoe zit dat bij jou? Heb je nog restverschijnselen?
Bijvoorbeeld je tips: Yoga en mediatie.. Hahaha focussen op mijn ademhaling tijdens yoga.. of een mediatie oefening doen en hem volhouden tot het einde… tijdens de ‘revalidatie’ hielp dat heel erg! Maar dat is niet echt beter geworden.
Het stukje wat je beschrijft, de creativiteit en je hak op de tak brein wat eigenlijk je kracht is.. het lijkt bij mij nog steeds kwijt. oei ik wil hier niet klagen of zielig zijn :O Maar ik ben heel erg benieuwd hoe jij dat ervaren hebt en of je er (soms) nog last van hebt.
Groetjes!
Hi Janine, bedankt voor je reactie en fijn dat je de site leuk en herkenbaar vindt 🙂
Ik herken ook helemaal wat jij schrijft hoor, het heeft bij mij ook heel lang geduurd voordat ik me weer goed voelde.
Inmiddels heb ik geen restverschijnselen meer, maar ik ben mijn leven wel heel anders gaan indelen (minder werken, meer bewegen, regelmatig yoga, supplementen gebruiken, gluten en zuivel vermijden, minder vriendschappen, minder van mezelf verwachten, verwachtingen van anderen leren loslaten, mindset veranderen, coaching, therapie etc.). Dit was een heel proces en daar gingen wel wat jaren overheen.
Welke dingen gaan er wel goed? Het was voor mij belangrijk om me te focussen op wat er goed en beter ging.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt, take care!! Liefs
Hé José,
Wat een boel herkenning vind ik in je verhaal. Het dromerige, het maken van dubbele afspraken, dingen vergeten, en concentratie, waar is die gebleven dan? Maar ook het vele werken, overal bij willen zijn terwijl je eigenlijk al aan het slaapwandelen bent. Het daarentegen niet in slaap kunnen komen maar toch doorgaan, wat er ook gebeurt. Vooral al zo lang als ik me kan herinneren het gevoel hebben dat je anders bent, dat je dingen anders beleeft, intenser voelt/ervaart en er soms ook gewoon ‘ niet bent’. Veel onbegrip, vanaf buiten. Want: ‘ wat ben je stil, waar zit je met je gedachten? Je bent zo onzichtbaar aanwezig!’
Zelf heb ik (nog) geen diagnose ADD, maar wel heb ik hier al vaak over gezocht en als ik de symptomen lees dan voelt het alsof het over mij gaat. Dit heb ik trouwens ook met HSP, maar ik begrijp dat daar veel overeenkomsten tussen zijn.
Zelf ook al een keer een burn out gehad en meerdere periodes van ernstige neerslachtigheid. Er werd vaak gedacht dat dat kwam omdat ik mijn grenzen niet aangaf, waar deels een stuk waarheid in zit. Maar nu ik jouw verhaal (en alle reacties eronder) lees, voel ik echt alleen maar herkenning. Wat fijn dat je psycholoog symptomen van ADD herkende bij je. Je schrijft dat ze niet zo goed wist wat ze met je aanmoest: hoe is ze uiteindelijk dan toch bij ADD terecht gekomen?
Fijn om te lezen dat je tools hebt gekregen en gevonden om het leven wat gemakkelijker te laten zijn. Dat geeft moed! 🙂
Hi lieve Karin, wat fijn dat je herkenning vindt hier! Ik kan me eerlijk gezegd niet meer zo goed herinneren hoe mijn psycholoog bij ADD terecht kwam, maar volgens mij is/was het heel duidelijk, haha! Ik wist het stiekem zelf ook al heel lang.
Ik hoop dat je op Wanderingminds.world wat inspiratie en tools vindt! 🙂
Liefs,
José