Is het hebben van ADHD of ADD en koffie drinken (cafeïne) een slimme combinatie? Hier is geen eenduidig antwoord op te geven. Koffie kan iemand met ADHD helpen zich beter te concentreren, maar het kan de symptomen van ADHD juist ook verergeren. In dit artikel vind je alle informatie over ADHD en koffie: wetenschappelijk onderzoek, mijn ervaring en meer.
Wil je net zoals ik leren omgaan met de chaos die ADHD of ADD heet? Dan is het een goed idee om te achterhalen welk effect koffie heeft op jou.
ADHD behandeling: “Hoeveel koffie drink jij per dag??
Één van de eerste vragen die de ADD-coach bij PsyQ mij stelde, was of ik veel koffie drink of producten nuttig die cafeïne bevatte. In die tijd dronk ik 3-4 kopjes koffie per dag en mijn coach suggereerde te gaan minderen of stoppen. “Je hebt last van overprikkeling, en koffie en andere cafeïnehoudende producten putten je extra uit”. Dit klonk voor mij eigenlijk heel logisch. Regelmatig had ik hoge hartslag. Ook ging ik altijd maar door, en pushte ik mezelf tot het uiterste. Dit heeft zelfs tot een burn-out geleid.
Ik vond de ‘kick' die koffie gaf heerlijk, maar ging steeds meer beseffen wat de langetermijngevolgen waren van mijn koffieconsumptie.
Waar zit Cafeïne in?
Eerst is het belangrijk om te weten waar cafeïne in zit, want voor mij ging er een wereld open toen ik me hierin ging verdiepen. Misschien krijg jij gedurende de dag wel heel veel cafeïne binnen, zonder dat je dit weet.
Het meest bekende product waar cafeïne in zit, is koffie. Koffie is wereldwijd een populair drankje. Je zou koffie ook een medicijn kunnen noemen, want mensen drinken koffie om wakker te worden, meer energie te krijgen en/of om hoofdpijn te verminderen.
Cafeïne zit niet alleen in koffie, maar ook in thee, chocolade, cola, ijsthee, chocolademelk, energiedrankjes en bepaalde soorten kauwgom en snoep.
De invloed van koffie/cafeïne op je hersenen
Koffie wordt beschouwd als stimulerend middel, want je voelt je energiek na het drinken van een kopje koffie. Voel je je vermoeid? Dan kan koffie je helpen om je energieker te voelen. Cafeïne stimuleert namelijk het centrale zenuwstelsel en de productie van de neurotransmitter dopamine. Dit maakt dat koffie je helpt bij concentratie en het geeft je energie. En laten mensen met AD(H)D net een probleem met concentratie hebben… Verleidelijk om extra koffie te gaan drinken, zou je denken toch?
Koffie (cafeïne) verhoogt de concentratie
Bij iemand met ADD of ADHD zijn de dopaminewaarden vaak te laag. Koffie kan dit dopaminegehalte verhogen, waardoor de concentratie toeneemt. Er treden dus vergelijkbare effecten op, als wanneer je medicatie voor ADD of ADHD gebruikt.
De invloed van cafeïne en koffie op ADHD
Eerder schreef ik een artikel over ADD en voeding, waarin je kan lezen welke invloed voeding op ADD heeft. Maar wat is de invloed van koffie op ADD en ADHD?
De juiste hoeveelheid Cafeïne helpt je bij het concentreren, maar er zijn ook negatieve bijwerkingen. Teveel koffie of Cafeïne kan je angstig, zenuwachtig of prikkelbaar maken. Dit gebeurt niet alleen mensen met AD(H)D, maar als je ADHD hebt kan dit effect sterker zijn.
Zelf merk ik dat ik enorm prikkelbaar en zenuwachtig word van koffie. Mijn hartslag schiet omhoog en ik kan nog maar moeilijk stilzitten. Het heeft dan ook geen goed effect op mijn concentratie, want door het zenuwachtige gevoel schiet mijn hoofd alle kanten op. Of ik schiet in een soort overdrive, waarin ik mezelf in korte tijd volledig uitput. Daarom drink ik maar één kopje koffie per dag. Soms drink ik in de middag een cacaodrankje voor wat extra mentale energie.
Wetenschappelijk onderzoek naar koffie bij ADHD
Er zijn onderzoeken die suggereren dat koffie volwassenen met ADHD juist kan helpen. In de All Army Study (AAS) werden soldaten met ADHD onderzocht. Cafeïne kan ADHD-symptomen helpen verminderen, bleek uit de studie. Een mogelijke rol voor cafeïne als een mogelijk farmacologisch hulpmiddel bij de behandeling van volwassen ADHD werd gesuggereerd in dit onderzoek (Cipollone et al., 2020).
Ook een onderzoek gepubliceerd in de Journal of Caffeine and Adenosine Research liet positieve resultaten zien van koffie bij ADHD. Het zou een veelbelovend therapeutisch hulpmiddel kunnen zijn om cognitieve en emotionele symptomen bij ADHD te verbeteren. Verder onderzoek naar bijvoorbeeld de dosering is nodig (França et al, 2018).
Slaap, ADD en koffie
Ondanks een aantal positieve onderzoeksresultaten, kan het effect van cafeïne op ADHD ook negatief zijn. Het verergert bijvoorbeeld slaapproblemen. Als je slaapproblemen hebt, kun je de koffie 's middags en 's avonds beter laten staan. Of tref andere maatregelen tegen slapeloosheid en probeer eventueel een ondersteunend natuurlijk slaap (en stemming) supplement. (Ontvang 15% korting op alle producten van Natuurlijk Presteren met de code WM15.)
Slaapgebrek kan de symptomen van ADHD en ADD verergeren, zoals prikkelbaarheid, vergeetachtigheid, moeite met stilzitten, moeite met focussen, het lastig kunnen beheersen van emoties.
Koffie en ADHD-medicatie
Cafeïne is een vasoconstrictor, wat wil zeggen dat dit heerlijke zwarte drankje de bloedvaten kleiner maakt en de bloedstroom vermindert. Daarom helpt koffie tegen hoofdpijn. Sommige ADD-medicijnen, die vallen onder de amfetaminen, hebben hetzelfde effect op de bloedvaten. Omdat cafeïne een vergelijkbaar effect heeft met medicatie zoals dextroamfetamine en Adderall, kan bij het gebruik van beide synergie optreden. Het gecombineerde effect is krachtiger, maar ook de bijwerkingen zijn sterker.
ADD en koffie, de risico's
Teveel koffie/cafeïne is voor niemand gezond. Wanneer je teveel koffie drinkt kunnen de volgende symptomen optreden:
- Slapeloosheid
- Angst
- Hoge hartslag
- Prikkelbaarheid
- Ongerustheid
- Spiertrillingen
- Maagklachten
- Misselijkheid
- Een piek in energie en concentratie, gevolgd door een diep dal
- Uitputting
Mijn ervaring met koffie als ADD'er
Koffie is voor mij toch wel een belangrijk onderdeel van de dag. Een kopje koffie drinken staat voor mij voor gezelligheid, ontspanning, wakker worden en een momentje voor mezelf. Daarnaast word ik niet zo makkelijk écht wakker als ik geen koffie drink.
Toch merk ik dat ik koffie beter kan laten staan, of het bij één kopje per dag kan houden. Ik word er onwijs hyperactief en zenuwachtig van. Als ik bijvoorbeeld ga werken terwijl ik net een koffie op heb, ga ik als een debiel in een dubbele hyperfocus mezelf uitputten. Mijn hartslag is hoog en ik raak snel geirriteerd, gevolgd door een gevoel van uitputting. Het geeft me dus een korte boost, maar tijdens deze boost voel ik me niet relaxed maar opgefokt.
Ik heb een paar keer geprobeerd te stoppen met koffie drinken, maar dit was niet makkelijk. Nu hou ik het bij één kopje koffie per dag en dit gaat prima. Wanneer ik merk dat ik behoefte heb aan een oppepper, neem ik een natuurlijk supplement of een kopje thee/water met rauwe cacao.
Supplementen in plaats van koffie
Wanneer je koffie gebruikt om je beter te kunnen concentreren, overweeg dan eens om supplementen te proberen. De volgende supplementen kunnen jou helpen bij het concentreren.
- Alfa Focus met L-theanine en Blauw Glidkruid (toen ik dit voor het eerst innam, had ik het gevoel dat ik weer Ritalin had ingenomen. Voor mij is het effect van dit supplement iets te intens)
- Alfa Focus in combinatie met omega 3 voor een nog betere werking (zelf neem ik liever geen visolie in, omdat ik het gebruik van dierlijke producten zo veel mogelijk vermijd. In plaats van visolie neem ik omega-3 op basis van algenolie.
- Concentratieboost met Rhodiola, L-theanine en Cafeïne
Heb je meer behoefte aan ontspanning? Overweeg dan de volgende supplementen
- Ontspannen + met valeriaan, rhodiola en kamille
- Nachtrust & Stemming met 5-HTP en Valeriaan (bij slaapproblemen en ter verbetering van je stemming)
Ben je op zoek naar een supplement die je ondersteunt bij je stemming? Dan is SeroBooster een optie.
- SeroBooster Serotonine booster met natuurlijke 5-HTP uit Griffonia (Serotonine is het gelukshormoon, dus dit supplement is effectief bij stemmingswisselingen, depressie en verbetert je geestelijke weerstand).
Ontvang 15% korting op alle producten van Natuurlijk Presteren met de code WM15.
Koffie vervanger: 100% onverhitte rauwe cacao
Ik vond een kopje chocolademelk altijd al lekker, maar sinds een paar weken ben ik helemaal fan van cacao. Een paar dagen geleden schreef ik hier zelfs een artikel over…
Ik kwam (weer) in contact met cacao toen ik hoorde over cacao ceremonies. In traditionele culturen in Midden-Amerika, zoals de Maya cultuur, wordt cacao al eeuwen gebruikt als medicijn. Deze heerlijke substantie opent je hart en verbindt je met je intuïtie. In cacao zitten ‘liefdesstofjes' die je gelukshormonen een boost geven
De kracht van cacao is groot. Het heeft niet alleen enorm gezonde eigenschappen, maar het vergroot ook je focus en creativiteit.
Voorlopig is cacao mij nieuwe koffievervanger. Koop wel altijd 100% rauwe (onverhitte) cacao, of biologische cacao. Bereid je voor: cacao is erg bitter. Je kunt je drankje zoet maken door wat rauwe honing of agavesiroop toe te voegen.
Wat is jouw ervaring met ADD en koffie?
Ieder lichaam is anders, en daarom zal iedereen anders reageren op koffie. Heb jij ADD of ADHD, en wat is jouw ervaring met koffie? Of ben jij overgestapt op een koffievervanger? Deel het met me in de comments 🙂
Bronnen
HealthLine; How Does Caffeine Affect ADHD?
Ik heb ADHD. Ik weet het niet meer wat wel goed is en wat niet goed is. Ik heb de laatste tijd een extreem hoge hartslag. Komt dat nu door de koffie die ik drink of omdat ik stress heb omdat ik er zoveel over na denk.. Als iemand mij kan bewijzen dat koffie slecht is dan stop ik direct met het drinken ervan. Maar ja de één zegt dit en de ander zegt dat.. Zo vervelend om die tegenstrijdige berichten te lezen.
Hi Ralf, wat vervelend dat je zo’n hoge hartslag hebt.
Het beste wat je (naar mijn mening) kunt doen is het uitproberen. Probeer eens een tijdje geen koffie te drinken en kijk hoe je je voelt.
Misschien is het wel een combinatie van de koffie en stress. Beide kunnen je hartslag verhogen.
Zelf gebruik ik wietolie wanneer ik een hoge hartslag heb, dat helpt mij goed, het maakt me ontspannen.
Ook ontspanningsoefeningen kunnen helpen.. Yoga, meditatie, ademhalingsoefeningen. Of kalmerende thee, zoals kamillethee.
Er is veel bekend, maar er zijn inderdaad ook veel tegenstrijdigheden. Uiteindelijk weet jij zelf wat voor jouw lichaam het beste is, je moet alleen leren luisteren naar je lichaam. Sterkte ermee!
Hallo, interessant artikel!
Ik heb zelf ADD en koffie is één van de enige “natuurlijke” en sociaal aanvaardbare supplementen die mij de dag doorhelpt.
Het is tot dusver een erg lastige zoektocht naar een geneesmiddel dat geen nare bijwerkingen heeft, en ook de dokters die ik al heb gesproken ivm mijn ADD hebben steeds andere meningen en schrijven telkens iets anders voor. Het is erg frustrerend.
Maar koffie blijft mijn “plan B” en werkt relatief goed. Ik heb hier zoals je beschrijft ook wel wat bijwerkingen van, maar die zijn eerder lichamelijk van aard: zweten, gejaagdheid (hart klopt iets sneller), handen beven. Als ik dit merk dan beperkt ik de koffie voor de rest van de dag.
Mentaal helpt me dit juist wél: ik focus veel beter en spring niet van de hak op de tak of van e-mail naar e-mail. Ik werk zaken af en heb meer zelfvertrouwen.
Voor zover ik weet heeft koffie geen erge neveneffecten, ook niet op termijn (als de inname niet extreem is uiteraard).
Groeten,
Thomas
Heyy Thomas,
Wat grappig dat koffie voor jou zo goed werkt!
Heb je al eens supplementen geprobeerd? https://wanderingminds.world/add-supplementen-wat-werkt/
Of L-theanine?
Ik snap helemaal wat je bedoelt met die zoektocht naar medicatie. I’ve been there, haha! Ik heb een jaar lang vanalles geprobeerd, maar het gaf allemaal zulke nare bijwerkingen. Hoeveel koffie drink je op een dag?
Groetjes,
Jose
Dag José!
Via Reddit volg ik enkele groepen ivm ADD en ADHD en daar werkt cafeïne/koffie voor sommigen wel en anderen niet, dus het klopt dat dit niet voor iedereen hetzelfde effect heeft.
Als er al medicatie wordt genomen is het zeker af te raden wegens mogelijke synergie tussen middelen.
Supplementen heb ik slechts enkele dingen geprobeerd, ik kijk het nog eens na 🙂
De hoeveelheid koffie is lastig te vertellen: het ene kopje is het andere niet.
Ik drink ongeveer 3-4 grote tassen filter-koffie per dag. Als ik op kantoor ben is dit 3 tassen gezien dit sterke espresso is in een “normale” tas…
Ik wissel ook steeds koffie en water af zodat ik gehydrateerd blijf.
Ik probeer ook om na 15u GEEN koffie meer te drinken, zo zorg ik ervoor dat het zeker tegen de avond is uitgewerkt.
Groeten,
Thomas
Hallo José,
Sinds kort ben ik begonnen met (methylfenidaat).
ik ben namelijk een 120% ADDer en kon helaas niet verder zonder medicatie.
maar nou is mijn vraag dus . gaat koffie samen met de medicatie , want ik begreep dat het het effect versterkt. maar ik heb het idee dat de cafeïne de medicatie afweerd . nou krijg ik binnenkort een hogere dosis . maar zou dit nou betekenen dat ik cafeïne moet vermijden?
zonder medicatie heb ik inderdaad het idee dat me concentratie vermogen versterkt van koffie.
maar nu met medicatie lijkt het dus averechts te werken.
vriendelijke groet.
Hi Wesley,
Bedankt voor je bericht!
Ik ben geen arts of specialist dus ik kan je hier helaas niet in adviseren.
Wat zegt je (huis)arts hierover?
Zelf heb ik ook Methylfenidaat gebruikt, en ik merkte dat het mijn hartslag enorm verhoogde. Koffie verhoogt mijn hartslag ook, dus voor mij persoonlijk was het geen goede combinatie. Ik voelde me extreem zenuwachtig als ik methylfenidaat en koffie nam.
Maar ik zou dit even met je arts overleggen!
Liefs,
José