Een paar weken geleden ontmoette ik Mark (pseudoniem), een 34-jarige beroepsmilitair. Meteen hadden we een enorme klik. Wat een snelle ‘functionele' uitwisseling zou moeten zijn, werd een hele avond kletsen, wijn/bier drinken en een poké bowl eten. Terwijl we aan het praten waren over reizen, busjes ombouwen, mountainbiken en andere avonturen, had ik het vrij snel door… “Heb jij misschien ook ADHD?”, vroeg ik aan hem (of andersom, dat weet ik eigenlijk niet meer). De herkenbare verhalen vlogen over de tafel. Heerlijk!
Hij beloofde een gastartikel te schrijven voor deze website, en kwam zijn belofte na. Hier deelt hij zijn verhaal. Al op jonge leeftijd vond hij een beroep dat perfect aansluit bij zijn ‘ADHD brein'. Hij is beroepsmilitair, super gestructureerd en heeft een manier gevonden om gelukkig te zijn zonder ADHD medicatie te gebruiken. Lees snel verder voor een dosis herkenbaarheid en mooie tips over o.a. ADHD & relaties, ADHD & werk en over het belang van een goede gezondheid en sporten als je ADHD hebt.
Het verhaal van Mark, die bij defensie werkt met ADHD
Zaterdagochtend, 06:10 uur. De alom bekende iPhone-wekker haalt me uit een diepe slaap. Tijd om op te staan! Of toch niet? Crap, het is zaterdag; mijn wekker verkeerd ingesteld. Ik probeer mezelf nog een keer om te draaien, maar dat is al te laat. Aan = aan, dus mijn brein wordt direct actief. Wat staat er vandaag allemaal op het programma, en hoe voer ik deze klusjes zo efficiënt mogelijk uit? Nou ja, even laten rusten, komt vanzelf goed. Ik pak mijn telefoon en besluit nog even te blijven liggen om wat nieuws te lezen; 06:10 is tenslotte wel erg vroeg voor een zaterdag..
Doordeweeks stipt om 06:10 opstaan, is overigens onderdeel van mijn vaste routine. Niet om 06:05 of 06:15, maar stipt om 06:10. De wekker gaat, en hoppa: direct uit bed.
Het script is dan iedere ochtend hetzelfde. Allereerst wordt het bed opgemaakt; hierin heb ik, zo lang als ik mezelf kan herinneren, nog nooit verzaakt. Ik heb me hierbij laten inspireren door William McRaven, admiraal bij de Navy Seals (Amerikaanse commando’s). In zijn boek ‘Make Your Bed’ schrijft hij het volgende:
“Door je bed structureel aan het begin van de dag op te maken, heb je de eerste dagtaak succesvol uitgevoerd. Dit geeft je motivatie om ook andere taken van die dag uit te voeren.
Daarnaast laat het opmaken van je bed je inzien dat kleine taken in het leven ertoe doen. Door kleine taken goed uit te voeren, ben je klaar voor de grotere taken. Een klein succesmoment in de ochtend zorgt ervoor dat je op zoek gaat naar meer succesmomenten gedurende de rest van de dag. En mocht je dag toch mislukken, dan geeft een opgemaakt bed bij thuiskomst hoop voor de volgende dag.”
William Mcraven, admiraal bij de navy seals
Ik geloof zelf heilig in dit principe. Wellicht de moeite van het proberen waard voor mensen die op zoek zijn naar kleine succesmomenten gedurende de dag.
Na het opmaken van mijn bed, trek ik oude kleren aan en ga ik 20 minuutjes wandelen met de hond, die na de ochtendwandeling met chirurgische precisie wordt schoongemaakt. Aansluitend leg ik mijn kleren voor de rest van de dag vast klaar op een belachelijk strak stapeltje (t-shirts dienen altijd te matchen met sneakers), en stap ik in de douche. Douchen, spulletjes pakken en met de auto naar het werk. Saillant detail: als de hond niet thuis is, en ik feitelijk dus tijd over heb, gaat mijn wekker ook gewoon om 06:10. In mijn hoofd zijn die 20 extra minuten dan mooi meegenomen, en kan ik mijn routine wat rustiger uitvoeren..
Terug naar de bewuste zaterdagochtend. Voor ik goed en wel aan het ontbijt zit, heb ik er alweer 100 kleine klusjes opzitten. Ik heb er inmiddels beter mee leren leven, maar doorgaans betekent chaos in huis, chaos in mijn hoofd. Overal waar ik kom, worden spulletjes rechtgezet, een paar millimeter verschoven of opgeruimd. Tegelijkertijd worden er appjes beantwoord, wordt de was in de wasmand gegooid en kijk ik uit het raam of er nog dingen moeten gebeuren in de tuin. Shit, het hele gazon ligt vol bladeren. Laat ik dat eerst maar even oplossen vóór ik ga ontbijten, want deze onverwachte gebeurtenis had ik niet ingecalculeerd..
Na alle ochtendklusjes en het ontbijt, besluit ik dat het tijd is om mezelf pijn te doen, dus ik vertrek met de auto richting de CrossFit-box. In de auto zorg ik dat de clipjes van alle ventilatoren precies in het midden staan en dat de temperatuur en het volume van de muziek staan ingesteld op een even getal. In mijn hoofd staat oneven voor ongeluk, en dat wil je niet met de auto, dus vandaar. Krachtsport is voor mij een enorme uitlaatklep: hierover later meer. Daarbij is CrossFit de meest gestructureerde vorm van krachtsport die je kunt bedenken. De workout van de dag wordt op een whiteboard geschreven, en die voer je uit. Niet meer, niet minder. En uiteraard altijd 10 seconden sneller dan de keer ervoor..
In de middag loop ik nog even bij vrienden binnen, waar ik voor het eerst die dag echt ‘in het moment leef’. Ik neem de tijd voor het bezoek, drink rustig een bakkie koffie en vertel honderduit over van alles en nog wat (dit heeft me de bijnaam ‘ratelaar’ opgeleverd). In het moment leven, is ook iets wat ik pas een aantal jaar onder de knie heb. Hier zal ik later ook nog op terugkomen. Zo gauw ik het huis van mijn vrienden uit loop, schiet mijn hoofd alweer in ADHD-modus. Wat kan ik nog meer in deze dag stoppen? Ik besluit nog een stuk te gaan mountainbiken.
Na het onderhoud aan mijn fiets plof ik laat in de middag op de bank. Terwijl ik mezelf hardop afvraag waar ik toch zo moe van ben, denk ik alweer na over wat ik wil gaan eten, hoe laat ik naar bed moet gaan en wat ik morgen allemaal ga doen..
Over de schrijver
Waarschijnlijk staan er voor ADD- en ADHD’ers een hoop herkenbare dingen in bovenstaand stuk. Ik zal jullie kort meenemen in mijn levensverhaal, om het e.e.a. in context te kunnen plaatsen. Mijn zoektocht naar mezelf begon al op vrij jonge leeftijd. Op de basisschool kreeg ik al snel het stempel: druk en met tijde onhandelbaar (niet de beste reclame voor mijn moeder, die onderwijskundige van beroep was). Op de middelbare school trok ik deze lijn vrolijk door. Omdat ik goede cijfers haalde, is er nooit echt reden tot paniek geweest. Toch was ik uiteindelijk blij met de diagnose ADHD; alleen al omdat dit naar de buitenwereld mijn unieke gedrag verklaarde. Ik heb kortstondig getest met ADHD-medicijnen, en ondanks dat ik hier rustiger van werd in mijn hoofd, werd ik er niet heel gelukkig van. Ik heb vanaf dat moment nooit meer medicijnen tegen ADHD genomen.
Na het volgen van een HBO-studie, ik was toen net 20 jaar oud, kwam bij mij het besef dat ik echt niet gelukkig ging worden achter een computer. Derhalve heb ik toentertijd besloten om te solliciteren bij het Ministerie van Defensie; dit is achteraf gezien de beste keuze van mijn leven geweest. Inmiddels ben ik al ruim 14 jaar beroepsmilitair: een vak waarin je jezelf zowel fysiek als cognitief kunt blijven uitdagen.
Een aantal ervaringen vanuit mij
Inmiddels ben ik 34 jaar oud en ben ik, net als het merendeel van de bezoekers van deze website, ervaringsdeskundige op het gebied van leven met ADD of ADHD. Ik wil graag een aantal van mijn ‘lessons learned’ met jullie delen:
- Op het moment van schrijven, bevindt mijn partner zich voor een aantal maanden in het buitenland. Wanneer zij thuis is, zien mijn weekenden er doorgaans een stuk ‘vrijer’ uit. Het heeft enige tijd geduurd voordat ik haar echt goed duidelijk heb kunnen maken, wat er de hele dag in mijn hoofd gebeurt. Momenteel hebben we een goede middenweg gevonden. Mijn advies is dan ook: neem je partner mee in jouw ‘way of doing things’. Leg uit hoe je over bepaalde dingen denkt, hoe bepaalde zaken bij jou binnen komen en hoe je daar mee om gaat. Maar ook: tot op welke hoogte is hetgeen wat jij als ‘normaal’ ervaart, acceptabel voor je partner. Het is hierbij erg belangrijk dat je jezelf goed kent, en dat je jezelf kwetsbaar durft op te stellen. Wanneer mijn partner bijvoorbeeld vindt dat mijn behoefte aan structuur te ver gaat, geeft ze dit aan en legt ze daadwerkelijk uit waarom ze hier zo over denkt. Wat voor mij werkt, is vervolgens direct te stoppen met deze bepaalde (obsessieve) handeling. Negen van de tien keer merk ik dat de dwang om iets te moeten doen, na enige tijd vanzelf verdwijnt; voor mij een teken dat de betreffende handeling dus feitelijk irrelevant is geweest;
- Ik heb zelf lange tijd moeite gehad met ‘in het moment leven’. In mijn hoofd was ik altijd alweer bezig met het volgende.. Wat voor mij werkt: zoek iets wat je rust brengt. Ik woon zelf in het bos, dus ik wandel graag lange stukken met de hond. Telefoon thuis laten en lekker ongestoord genieten van de omgeving;
- Een gezond lichaam = een gezonde geest. Ook sport brengt me vaak helemaal in het moment. Daarnaast merk ik dat mijn hoofd minder tekeer gaat, wanneer ik fysiek bezig ben geweest; win-win dus! Mocht je nog niet sporten en hier wel graag mee willen beginnen: zoek een sport die laagdrempelig is en waarin je jezelf comfortabel voelt;
- Accepteer je ADD/ADHD! Jezelf rustig proberen te houden omdat mensen je anders ‘te druk’ vinden, kost alleen maar energie. Uiteraard doe je af en toe concessies, maar uiteindelijk moeten de mensen om je heen je gewoon accepteren zoals je bent;
- Probeer een baan te vinden waarin je ADD/ADHD als wapen kunt inzetten, en groei door wanneer je merkt dat je behoeftes verschuiven. Zelf heb ik een achtergrond bij specialistisch eenheden binnen het Ministerie van Defensie: zowel fysiek als mentaal uitdagend. De behoefte aan structuur die constant naar voren komt in dit stuk tekst, komt mede hier vandaan. Al in een vroeg stadium merkte ik dat mijn ADHD enorm van pas kwam binnen mijn werk: complexe situaties snel kunnen doorgronden, snel grote hoeveelheden informatie kunnen verwerken en hier direct op handelen, en binnen een split second beslissingen kunnen nemen, zijn zaken die me tot op heden goed liggen. Een aantal jaar geleden merkte ik echter, dat ik een bepaalde cognitieve diepgang begon te missen. Sinds die tijd ben ik werkzaam als veiligheidsadviseur binnen het Ministerie van Defensie: een kantoorbaan dus.. Maar wederom eentje waarin ik mijn unieke brein uitstekend kan gebruiken, nu om een veelvoud aan complexe dreigingen te kunnen identificeren, te kunnen duiden en uiteindelijk tot een weloverwogen advies te kunnen komen. Omdat het een kantoorbaan betreft, heb ik wel een tijdje moeten zoeken naar nieuwe fysieke uitdagingen. Inmiddels hebben CrossFit en krachttraining het gebrek aan fysieke prikkels op de werkvloer ingevuld, en heb ik de balans die voor mij werkt opnieuw hervonden.
Hier wil ik het graag bij laten; hopelijk kunnen jullie iets met mijn ervaringen!
