Heb je de diagnose ADHD of ADD op latere leeftijd gekregen? Of vraag je je af of je ADHD hebt, maar is dit nooit eerder bij jou vastgesteld? Dan ben je wellicht geïnteresseerd in de vraag of ADHD op latere leeftijd kan ontstaan. Meestal denken mensen aan ADHD als een aandoening die vooral bij kinderen en adolescenten voorkomt, maar het is belangrijk om te weten dat ook volwassenen regelmatig gediagnosticeerd worden met ADHD of ADD.
Wanneer je als volwassene plotseling last krijgt van symptomen zoals onoplettendheid, rusteloosheid of overweldiging, kan dit dan wijzen op het ontstaan van ADHD? Misschien vertoonde je als kind geen opvallende symptomen zoals concentratieproblemen en impulsiviteit, of heb je mogelijk copingmechanismen ontwikkeld waardoor de symptomen minder duidelijk zichtbaar waren.
In dit artikel zullen we dieper ingaan op de vraag of ADHD op latere leeftijd kan ontstaan en de mogelijke oorzaken en factoren die hierbij een rol spelen.
Kan ADHD op latere leeftijd ontstaan?
Over het algemeen wordt aangenomen dat ADHD niet plotseling op latere leeftijd kan ontstaan. Meestal moeten de symptomen al in de kindertijd aanwezig zijn geweest. Recent onderzoek gepubliceerd in The American Journal of Psychiatry suggereert dat wanneer volwassenen op latere leeftijd symptomen ontwikkelen die lijken op ADHD, dit vaak wordt toegeschreven aan andere onderliggende stoornissen of problemen. In sommige gevallen kunnen symptomen die op ADHD lijken ontstaan als gevolg van factoren zoals het gebruik van marihuana, psychologisch trauma of depressie.
ADHD of ADD op latere leeftijd ontwikkelen
Hoewel sommige mensen het gevoel hebben dat ze ADHD of ADD op latere leeftijd hebben ontwikkeld, suggereert het bovengenoemde onderzoek, en wordt over het algemeen aangenomen, dat ADHD een aandoening is die al vanaf de kindertijd aanwezig moet zijn geweest. Als je momenteel symptomen van ADHD vertoont, is de kans groot dat deze symptomen al in je kindertijd aanwezig waren.
Op latere leeftijd ontdekken dat je ADHD/ADD hebt
Het is echter mogelijk dat je op latere leeftijd beseft dat je eigenlijk altijd al symptomen van ADHD hebt gehad, maar dat deze niet eerder zijn herkend of gediagnosticeerd. Dit kan gebeuren wanneer de kennis en diagnostische methoden verbeteren. Misschien werd je vroeger als kind beschouwd als “druk” of “dromerig”, maar met de huidige inzichten en diagnostische tools voldoe je nu wel aan de criteria voor een ADHD-diagnose.
Dit overkwam mij ook, toen ik een burn-out had. Ik was altijd al dromerig, snel afgeleid en makkelijk overprikkeld. Maar niemand bedacht toen ik jong was dat dit wel eens te maken zou kunnen hebben met een ‘stoornis' zoals ADD. Pas toen ik 28 was en burn-out raakte, vielen de puzzelstukjes op zijn plek. Misschien is dit bij jou ook zo gegaan. Hier lees je mijn hele verhaal, van kind tot nu, en deel ik wat mij in iedere fase heeft geholpen.
-José, oprichtster van Wandering Minds
Als kind werd je vroeger misschien als druk of dromerig bestempeld. Maar met de huidige kennis en diagnostiek val je misschien ineens binnen de diagnose ADHD. Tegen mij werd wel heel duidelijk gezegd dat ik de diagnose alleen gekregen had omdat de symptomen als kind ook al aanwezig waren (bleek uit een interview met mijn moeder).
ADD-diagnose bij vrouwen op latere leeftijd
Bij vrouwen kan het ontvangen van de diagnose ADD op latere leeftijd bijzonder complex zijn, omdat de symptomen vaak subtieler zijn dan bij mannen en gemakkelijk over het hoofd kunnen worden gezien. Veel vrouwen hebben geleerd om hun ADD-symptomen te camoufleren door hyperfocus, perfectionisme of aandacht voor detail, waardoor de diagnose moeilijker wordt gesteld. Het is belangrijk dat vrouwen zich bewust zijn van het feit dat ADD op elke leeftijd kan worden vastgesteld en dat het nooit te laat is om hulp te zoeken. Met de juiste ondersteuning, begrip en behandelingsopties kunnen vrouwen met ADD hun unieke sterke punten benutten en een gebalanceerd en bevredigend leven leiden.
Copingmechanismen die ADHD maskeren
Op latere leeftijd kunnen copingmechanismen de symptomen van ADHD verbergen. Dit kan verklaren waarom de aandoening niet altijd direct wordt opgemerkt. Mensen ontwikkelen strategieën om met hun symptomen om te gaan, waardoor deze minder zichtbaar zijn. Op een bepaald moment kunnen deze strategieën echter niet meer effectief zijn, waardoor de ADHD-symptomen weer naar voren komen.
Oorzaak ADHD bij volwassenen
ADHD is dus een aandoening waar je mee geboren wordt (is de huidige opvatting). Maar hoe ontstaat ADHD dan? De exacte oorzaak van ADHD is nog steeds niet volledig begrepen, maar er is sterk bewijs voor een genetische aanleg. Onderzoek wijst op een ontwikkelingsstoornis van de uitvoerende hersenfuncties als een belangrijke component van ADHD. Ongeveer 70% van de gevallen van ADHD heeft een erfelijke component, volgens de Hersenstichting. Neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline spelen ook een rol, omdat ze in mindere mate voorkomen in het voorste deel van de hersenen bij mensen met ADHD.
Het is belangrijk op te merken dat omgevingsfactoren de symptomen van ADHD kunnen verergeren of verbeteren, en er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de invloed van levensstijl en voeding op de mate van ADHD-symptomen bij zowel kinderen als volwassenen.
Diagnose en behandeling op latere leeftijd
Het is belangrijk op te merken dat het stellen van een ADHD-diagnose op latere leeftijd uitdagender kan zijn dan bij kinderen, omdat veel volwassenen hun symptomen hebben leren beheersen of maskeren. Als je vermoedt dat je ADHD hebt, is het raadzaam om een gekwalificeerde professional te raadplegen voor een uitgebreide evaluatie. Een nauwkeurige diagnose kan helpen bij het begrijpen van de oorzaken van de symptomen en het bepalen van de meest geschikte behandelingsopties. Behandelingen voor ADHD bij volwassenen kunnen variëren van gedragstherapie en medicatie tot veranderingen in levensstijl en aanpassingen op de werkplek. Vroegtijdige detectie en behandeling kunnen de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren.
Leven met ADHD op latere leeftijd
Het hebben van ADHD als volwassene kan uitdagingen met zich meebrengen, maar het betekent niet dat je niet succesvol kunt zijn. Velen met ADHD hebben unieke eigenschappen zoals creativiteit, energie en enthousiasme. Het begrijpen van je eigen ADHD en het ontwikkelen van effectieve zelfmanagementstrategieën is cruciaal. Dit kan het aanleren van organisatorische vaardigheden, timemanagement, en stressbeheersingstechnieken omvatten. Het is ook waardevol om steun te zoeken bij professionals, steungroepen of therapieën. Met de juiste begeleiding en zelfzorg kunnen volwassenen met ADHD een bevredigend en productief leven leiden, waarbij ze hun potentieel volledig benutten. Het is belangrijk te onthouden dat ADHD, zelfs als het op latere leeftijd wordt vastgesteld, niet het einde van het verhaal is, maar eerder het begin van een reis naar zelfontdekking en zelfverbetering.
