Ayurveda is een holistische gezondheidsleer uit het Oosten, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen 3 types, ook wel dosha's genoemd. Wanneer één of meerdere dosha's uit balans zijn, ontstaan ziektes en andere ongemakken, volgens deze leer. Wat kan deze gezondheidsleer betekenen voor kinderen en volwassenen met ADHD of hooggevoeligheid (HSP)?
Ik ging op onderzoek uit…
ADHD, HSP en het type (dosha) vata; is er een verband?
“Volgens mij hebben alle ADHD'ers en HSP's een vata-onbalans“, las ik ergens op Twitter. Dit vond ik een stellige uitspraak, maar het prikkelde me. Al jaren – zeker sinds de westerse geneeskunde mij niet kon helpen tijdens mijn burn-out – ben ik geinteresseerd in alternatieve geneeswijzen. In Nieuw Zeeland hoorde ik voor het eerst iets over de Ayurveda, en hier deed ik ook een test. Overduidelijk heb ik een disbalans in mijn vata-dosha. Hoe meer ik over deze constitutie lees, hoe meer ik mezelf hierin herken.
De overeenkomsten die ik zie tussen mijn ADD-symptomen en de symptomen die horen bij een disbalans in vata zijn bizar! Maar ook een HSP kan zich hierin herkennen.
Waarom een alternatieve behandeling voor ADHD?
ADHD wordt in het westen voornamelijk behandeld met stimulerende medicatie zoals Ritalin en Concerta. Maar vanuit holistisch oogpunt is chemische overstimulatie van het zenuwstelsel niet gezond. Gelukkig zijn er veel natuurlijke behandelingen mogelijk. Misschien biedt de Ayurveda wel oplossingen voor kinderen en volwassenen met ADHD die liever geen medicatie gebruiken, omdat ADHD medicijnen bijvoorbeeld voor teveel bijwerkingen zorgen.
Ayurveda, een holistische geneeswijze
Ayurveda is één van 's werelds oudste en misschien wel meest complete holistische geneeswijze. Volgens de Ayurvedische theorie bestaat het lichaam uit drie belangrijke constituties, ook wel dosha's genoemd. Ieder mens heeft een unieke combinatie van dosha's, met verschillende combinaties van ether, lucht, vuur, water en aarde. Deze elementen vormen samen Vata, Pitta en Kapha. Het vata dosha heeft meer lucht en ether, terwijl pitta meer vuur is. Aarde en water vormen de Kapha dosha.
Ayurvedische geneeskunde probeert de dosha in elke persoon te herkennen om eventuele onevenwichtigheden te begrijpen die ziekten kunnen veroorzaken. Door de doshische eigenschappen van moderne ziekten te onderzoeken, kan Ayurveda ze in evenwicht brengen en genezen (Bron: California College of Ayurveda).
Hier kun je een dosha-test doen.
Ayurveda, wat kun je ermee?
Misschien klinkt het allemaal nog wat vaag voor je, die dosha's. Want wat kun je hier precies mee? De 3 verschillende dosha's vata, pitta en kapha geven inzicht in het type persoon dat je bent. Wanneer je doshasysteem uit balans is, vertelt dit je iets over je gezondheid, mogelijke ziektes en waar je lichaam op dat moment behoefte aan heeft.
De meeste mensen zijn een combinatie van dosha's. Maar een dosha is geen vaststaand gegeven. Als vandaag jouw vata uit balans is, betekent dit niet dat dit over 5 jaar nog zo is. Een dosha kun je namelijk in evenwicht brengen. Dit doe je bijvoorbeeld met voeding, yoga, kruiden, massages en zelfreinigingstechnieken.
De Ayurveda geeft jou dus richtlijnen voor wat voor jou de meest optimale levensstijl is.
ADHD, ADD, HSP & het vata dosha
Is er een overeenkomst tussen het vata dosha en AD(H)D? Sommigen stellen van wel. Er zijn in ieder geval veel overeenkomsten tussen ADHD symptomen en symptomen van overheersende vata.
Hoe meer ik lees over het vata dosha, hoe meer overeenkomsten ik zie tussen vata en AD(H)D en HSP. Ik herken mezelf volledig in vata.
Wat is vata?
Hier volgt een beschrijving van het vata dosha, ook wel vata-constitutie genoemd. Oordeel zelf maar eens of deze eigenschappen mogelijkerwijs bij (jouw) ADHD, HSP of ADD horen.
Vata wordt ook wel ‘windenergie' genoemd. Dit dosha is licht, veranderlijk, droog, koel en mobiel.
Wanneer ik dit lees gaan er al belletjes rinkelen: ik ben licht (van gewicht), ZEER veranderlijk, mijn huid is droog, ik heb het regelmatig koud en ik ben ENORM bewegelijk (mobiel?).
Iedereen heeft een beetje vata, maar degenen waarbij vata overheerst hebben een lichte en expansieve energie. Vata-personen praten veel, zijn enthousiast en denken snel. Mensen die een vata-constitutie hebben, hebben de neiging om een gevoelig zenuwstelsel te hebben. De wereld wordt ervaren met verhoogde intensiteit (net zoals ADHD'ers en HSP's).
Dit maakt mensen met een vata-constitutie vatbaar voor angst, onoplettendheid, rusteloosheid en slaapproblemen. Herkenbaar?
Gek genoeg gaan vata types vaak op zoek naar zintuigelijk stimulerende activiteiten (zoals actiefilms, extreme sporten en producten met veel suiker).
Nog meer herkenbaarheid!
Kinderen en volwassenen met ADHD voelen zich aangetrokken tot nieuwe activiteiten, avontuur en verandering, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat die het toch al overactieve zenuwstelsel in beroering brengt.
Voor mij wordt het steeds duidelijker dat het vata-type sterk lijkt op ADHD (of is het andersom).
Kenmerken van vata-onbalans
Wanneer vata uit balans is, vertoon je (enkele van) de volgende kenmerken:
- Een droge huid, een ruwe huid
- Concentratieproblemen
- Gewichtsverlies, moeite hebben met aankomen
- Onregelmatige stoelgang, obstipatie
- Pijn in je botten of gewrichten
- Winderigheid
- Angst en/of rusteloosheid
- Snelle hartslag
- Hartkloppingen
- Het snel koud hebben
- Slapeloosheid
- Stress, overprikkeling
Vata verlagen als ADHD'er/HSP, het proberen waard?
Je kunt veel aanpassingen doen in je leefstijl om je vata te verlagen. Het aannemen van een vata-verlagende levensstijl is wellicht een goede natuurlijke optie voor iedereen die ADHD heeft en zich herkent in dit type.
Advies bij vata (hoe verlaag je vata?)
Er zijn verschillende manieren waarop je je vata dosha weer in evenwicht kunt brengen. Hier vind je een aantal tips. Onderstaande video's vind je ook tips. De tweede video bijvoorbeeld, laat de 10 dingen zien die je als vata type moet vermijden. De eerste video's gaat in op routines die goed zijn om vata te verlagen.
Tips om vata in balans te brengen:
- Houd jezelf warm.
- Kies voor activiteiten die kalmerend, ontspannend en koesterend zijn.
- Drink warme dranken en eet warme, vers bereide maaltijden. (vermijd leftovers en diepgevroren maaltijden zo veel mogelijk).
- Eet zoete, zure en zoute maaltijden.
- Gebruik gezonde vetten en verwarmende kruiden in je eten, zoals gember, zwarte peper, kaneel en komijn.
- Vermijd alcohol, cafeine en chocolade.
- Zorg voor ritme, regelmaat en structuur.
- Vermijd intensief sporten. Kies bijvoorbeeld voor yin yoga.
- Oefen ontspanning (hier vind je tips, en hier vind je een methode om tot zeer diepe ontspanning te komen)
- Zorg voor een kalmerende omgeving.
- Eet voldoende ‘aardende groente' zoals wortel, uien en bieten.
- Masseer je kind met ADHD, of laat je als ADHD'er/HSP masseren voor het slapen (met warme olie, sesamolie is bijvoorbeeld bijzonder aardend, maar amandelolie en olijfolie zijn ook goede opties).
- Geen tijd voor een volledige massage? Masseer de voeten.
Hier vind je een interessant (kleinschalig) onderzoek waarbij kinderen tussen de 6-16 jaar een ‘vata-siroop' kregen, met interessante resultaten! Kinderen die 3 maanden lang het medicijn toegediend kregen, vertoonden een zeer significante verbetering in reactietijd. De kinderen die een placebo kregen, lieten geen verbetering zien.
Herken jij je als ADHD'er, ADD'er of HSP in vata?
Ik kan me niet voorstellen dat alle mensen met ADHD, ADD of HSP in het ‘hokje' vata passen. Maar toch ben ik benieuwd. Heb jij de dosha-test gedaan, en welke dosha(‘s) overheerst of overheersen bij jou? Laat het weten in de comments!
Bronnen
