Leven met een ADHD partner of ADD partner kan een uitdaging zijn. Wanneer je partner ADD of ADHD heeft kan dit namelijk leiden tot verwarring, onbegrip en frustratie. En ja, wij ‘Wandering Minds' zijn soms best lastig om mee om te gaan. ADD symptomen of ADHD symptomen kunnen tot enorme frustraties leiden binnen relaties, zeker als je (nog) niet snapt waar bepaalde dingen vandaan komen. Gelukkig hoeven deze ‘ADHD/ADD-uitdagingen' niet tot een breuk te leiden.
In dit artikel vind je tips voor het omgaan met ADD partner of ADHD partner. Dankzij deze tips kun je blijvend een fijne, gezonde en hechte relatie hebben met jouw ADD/ADHD-partner. Leven met een ADHD-partner of ADD-partner kan (net zoals met een ‘neurotypical') juist heel fijn en bijzonder zijn.
Dit artikel is geschreven voor partners van volwassenen met ADD of ADHD. In dit artikel vind je tips voor zowel de partner als de ADHD'er zelf.
Om te beginnen: het is essentieel dat beide partners verantwoordelijkheid nemen
In de Wandering Minds community en op andere plekken waar ik reacties lees van partners van AD(H)D'ers, merk ik veel frustratie. “Mijn partner neemt geen verantwoordelijkheid voor zijn AD(H)D”, “het is net alsof ik alle verantwoordelijkheid voor de relatie op me moet nemen” of “het ligt altijd maar aan mij als er iets mis is” zijn uitspraken die regelmatig terugkomen.
Dit artikel is geschreven voor partners van ADHD'ers. Je vindt hier dus tips vanuit het perspectief van jou als partner. Dit betekent niet dat jij alle verantwoordelijkheid voor de relatie op je hoeft te nemen. Het is belangrijk dat jouw partner verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar aandeel in de relatie(problemen) en serieus aan de slag gaat met de AD(H)D. Belangrijk is om open gesprekken te (blijven) voeren met je partner. Bespreek duidelijk dat je beide verantwoordelijkheid moet nemen voor je eigen ‘shit'.
Je bent verantwoordelijk voor jezelf: vermijd beschuldigingen
Het is belangrijk om altijd in je hoofd te houden dat jij verantwoordelijk bent voor jouw gedrag, en je partner met ADHD voor zijn of haar gedrag. Heb je (teveel) last van bepaalde dingen? Geef altijd jouw grenzen aan en maak duidelijk wat het met jou doet, maar vermijd beschuldigingen.
Elkaar de schuld geven heeft namelijk helemaal geen zin, hoe hoog de frustraties al oplopen. Het lost niets op.
Jij mag als partner verdrietig en boos zijn, en dit mag je natuurlijk ook uitspreken. Andersom geldt hetzelfde.
Helaas gaat de ADD of ADHD niet zomaar weg. Iemand met AD(H)D gedraagt zich niet chaotisch, vergeetachtig of teruggetrokken omdat hij/zij dit leuk vindt. Ook jouw partner met ADHD zal misschien boos of verdrietig zijn, of frustraties ervaren over het eigen gedrag en de problemen waar hij/zij tegenaan loopt. Ook deze gevoelens mogen er zijn. Maak ruimte voor deze gevoelens.
Omgaan met ADHD partner: Je doet het samen!
Bekijk de tips uit dit artikel en pas ze toe als je denkt dat je er iets mee kunt. Communiceer met je partner (open en met compassie) en ga samen aan de slag om je relatie beter te maken! Want waarschijnlijk willen jullie allebei hetzelfde: dat de relatie werkt, en dat jullie je beide gezien, gehoord, begrepen en veilig voelen in de relatie.
Het effect van ADD of ADHD op jullie relatie
ADD of ADHD heeft gevolgen voor elk aspect van het leven. De impulsiviteit, het gebrek aan orde en structuur en het snel afgeleid zijn zitten ADHD'ers dwars in het werk, op school en, inderdaad, in relaties. Het kan zorgen voor frustraties bij de partner. Daarnaast is de kans groot dat iemand met AD(H)D zich snel bekritiseerd voelt of overprikkeld, waardoor hij/zij zichzelf kan terugtrekken.
Hoe moet je daar als partner van iemand die ADD of ADHD heeft in hemelsnaam mee omgaan? Misschien heb je het gevoel dat je er alleen voor staat. Of je voelt je eenzaam. Misschien heb je het idee dat jij de kar moet trekken, omdat je niet op je partner kunt bouwen. Of denk je zelfs dat het je partner niets kan schelen?
Leven met een ADD partner of ADHD partner kan enorm uitdagend zijn.
Leven met een ADD partner of ADHD partner? Lees je in!
Zoals in elke relatie is het essentieel om, wil je gelukkig samen kunnen leven, elkaar te begrijpen. Wat hierbij helpt als eerste stap is, om je (beide) in te lezen in de wereld van ADHD. Als jullie allebei meer begrijpen van wat ADD en ADHD is, en hoe de symptomen van ADHD jullie gedrag en relatie kunnen beïnvloeden, is de kans groter dat je tot een oplossing komt. Het kan zó een opluchting zijn als je ineens snapt hoe het zit!
Hier vind je een overzicht van ADHD en ADD boeken. Het boek Het Verstrooide Brein is echt een aanrader!
Omgaan met ADD partner of ADHD partner: wederzijds begrip
Als je je inleest over ADHD en elkaar langzaam beter leert begrijpen, wordt het steeds makkelijker. Je wordt je namelijk bewuster van de dynamiek in jullie relatie. Je gaat bijvoorbeeld zien hoe jij en je partner elkaars negatieve emoties versterken.
De oplossing begint bij wederzijds begrip. Probeer te snappen wat de ADD of ADHD met je partner doet. Weet dat bepaalde dingen niet aan jou of je partner liggen, maar een gevolg zijn van de ADD/ADHD. Je kunt dan op een positievere manier reageren en samen naar een oplossing zoeken.
Andersom is het natuurlijk belangrijk dat jouw partner ook verantwoordelijkheid neemt en leert snappen welke invloed de AD(H)D op de relatie heeft en op jou. Open en eerlijke communicatie en het (beide) nemen van verantwoordelijkheid is zoals in iedere relatie essentieel.
Omgaan met ADD partner of ADHD partner wordt een stuk makkelijker als je wederzijds begrip toont en elkaar de ruimte geeft voor het eigen (groei)proces. Sommige dingen kun je helaas niet forceren.
Omgaan met ADD partner: luister naar elkaar
Deze tip geldt niet alleen voor het omgaan met een partner die ADD of ADHD heeft, maar geldt voor élke situatie: verplaats je in de ander. Doe dit niet door aannames te maken, maar door écht naar elkaar te luisteren. Luister met een open blik, en vanuit compassie.
Het is zo makkelijk om aan te nemen dat je de ander kent. Zeker als je te maken hebt met een terugkerend conflict kun je misschien al uittekenen hoe een ruzie zal verlopen. De ellende is dat je niet het conflict bespreekt, maar reageert op de verwachtingen die je van je partner hebt: “Ze zal zich wel weer terugtrekken…”, of: “Als ik x zeg, zal hij y reageren”.
Raad eens? Die verwachtingen komen vaak uit. Het is een self-fulfilling prophecy.
Laat je aannames en verwachtingen achterwege en luister écht naar elkaar. Neem hier de tijd voor. Maak desnoods notities. Luister aandachtig en vat samen wat je gehoord hebt. Zo kun je nagaan of je je partner goed hebt begrepen. Daarna wissel je van rol.
Leven met een ADHD partner: reflecteer, wat is jouw aandeel?
Heb je regelmatig een conflict?
Daar waar er twee strijden, hebben er twee schuld. Hoe mooi het ook zou zijn als je met een toverstokje kon zwaaien om de ADD of ADHD weg te toveren, het kan niet. Je kunt je partner niet veranderen. Wat je wel kunt doen, is jouw aandeel in de relatie bekijken. Dit betekent niet dat de schuld of de verantwoordelijkheid bij jou ligt. Maar het is wel zo, dat jij alleen jezelf kunt veranderen. Je kunt bekijken welk aandeel jij hebt in conflicten, maar je kunt bijvoorbeeld ook duidelijker (en vanuit liefde in plaats van uit boosheid) uitspreken wat bepaalde dingen met jou doen, en wat je voelt.
Kan het zijn dat je iets doet waardoor je een negatieve reactie oproept en er een conflict ontstaat? Misschien is er een andere manier om je behoefte kenbaar te maken, die door je partner met ADD of ADHD niet meteen als een aanval voelt. Ook kun je misschien milder reageren wanneer je partner nogal ontactisch uit de hoek komt.
Of neem jij een bepaalde rol op je, bijvoorbeeld die van ‘moeder', waardoor je partner zich nóg meer als ‘kind' gaat gedragen? Misschien kun je je partner wel steun geven, maar vooral ook het vertrouwen geven dat hij dingen zelf kan, zodat jullie niet in moeder-kind rollen terecht komen.
Misschien worstelt jouw ADHD-partner extra met emoties
Mensen met ADHD zijn vaak, vanwege een andere prikkelverwerking in de hersenen, gevoeliger dan anderen. Daardoor worstelen zij regelmatig met emoties, en uiten zij zich soms heftig. Vaak voelen zij zich niet begrepen, overspoeld door emoties en hebben zij het gevoel dat ze niet goed genoeg zijn voor de wereld om zich heen.
En, inderdaad, iemand met ADHD krijgt soms ook het gevoel dat hij niet goed genoeg is voor zijn partner. Hij voelt zich misschien tekortschieten, terwijl hij alleen maar geaccepteerd wil worden. Dat doet pijn.
Kijk verder dan de heftigheid waamee jouw partner zich uit. Probeer te ontdekken wat er onder de woede of andere emotie zit en neem deze klachten serieus. Ook, of vooral, als je ze niet goed kunt plaatsen.
Een aantal tips als je ADHD partner (of als jij) overspoeld wordt door emoties of overprikkeld is:
- Geef elkaar de ruimte
- Mediteer even, of adem een paar keer diep in en uit
- Ga het gesprek pas aan op het moment dat je beide rustig bent en vanuit liefde kunt praten, i.p.v. uit boosheid
- Durf je gevoel uit te spreken
- Soms is de oplossing simpel: geef elkaar een knuffel en praat even niet
- Neem beide verantwoordelijkheid voor eigen emoties, accepteer en steun elkaar in het proces van groei
Erken jouw eigen emoties als partner van ADHD'er.
Omgaan met een partner die ADD of ADHD heeft kan pittig zijn. Misschien heb je het gevoel dat jij de relatie moet dragen. Misschien voel je je niet geliefd, omdat je partner zich vaak terugtrekt. Het kan zijn dat je boosheid ervaart of dat je denkt je emoties te moeten onderdrukken. Misschien ben je zelfs wel uitgeput.
Besef dat het voor een gezonde relatie essentieel is dat je alle emoties accepteert. Je moet de emoties van jouw partner met ADD of ADHD serieus nemen, maar je moet vooral ook je eigen emoties durven erkennen en durven toelaten. Wring je niet in allerlei bochten om ervoor te zorgen dat jouw ADHD partner tevreden is en de vrede bewaard blijft.
Alleen als je open en eerlijk bent over jouw emoties is een constructief gesprek met je partner mogelijk. Daarnaast is het belangrijk dat je begrip en compassie hebt voor jezelf.
Omgaan met ADD partner: ga voor gelijkwaardigheid
Zoals eerder genoemd, kun je met je ADHD partner in een moeder-kind rol terecht komen. Er ontstaat een dynamiek waarbij de andere partner probeert de ADD/ADHD-partner te verzorgen of te “repareren”. De partner met ADD of ADHD vergeet een rekening te betalen, dus neem jij die verantwoordelijkheid over. Je partner zou de kinderen ophalen, maar is dit vergeten. Dus neem jij dit op je. Deze ongelijkwaardige dynamiek wordt vaak aangeduid als een ouder-kind-dynamiek.
Misschien vind je het oneerlijk dat jij steeds alles moet doen en regelen. Dan is boosheid en frustratie een logische emotie. Maar deze emotie helpt helaas niet.
Ouder-kind-dynamiek met je ADHD partner: stap uit deze rol
Stap uit die dynamiek. Erken dat jullie verschillend zijn en ontmoet elkaar op gelijkwaardig niveau. Geef je partner vertrouwen en neem geen taken over. Steun bieden kan natuurlijk wel. Als zaken uit de hand lopen is het de taak van jouw partner om hulp te zoeken en om aan zichzelf te werken.
Doet jouw partner dit niet? Dan kan dit erg frustrerend zijn. Helaas kan je iemand niet dwingen om te veranderen.
Accepteer dat je geen controle hebt over het gedrag van je partner met AD(H)D. Hoe hard je ook zeurt, het helpt niets, want je partner verandert hier niet door. Je partner kan alleen veranderen als hij/zij zelf de verantwoordelijkheid neemt en serieus aan de slag gaat met de ADHD-symptomen die in de weg zitten. Zeuren vergroot enkel de frustratie.
Richt je op de positieve intentie. Echt, je partner met ADD of ADHD wil zijn of haar bijdrage leveren. Wees constructief en moedig je partner aan. Vier de (kleine) successen. Laat je waardering merken, maar ga niet betuttelen. Dit komt je relatie niet ten goede.
Omgaan met ADHD partner: wat heb jij nodig?
Om een relatie te laten slagen is het essentieel dat je als partners weet van elkaar wat je nodig hebt. Neem er regelmatig even de tijd voor om te bedenken wat jij nodig hebt. Spreek behoeftes naar elkaar uit. Doe dit nooit vanuit hoge verwachtingen en met een wijzende vinger, maar houd het altijd bij jezelf.
Stop met ruzie maken, praat met je ADHD partner
Hebben jullie toch regelmatig ruzie? Maak pas op de plaats. Ruzie maken lost namelijk niets op.
Voel je woede? Neem de tijd om af te koelen. Adem een paar keer diep in en uit, en realiseer je dat je partner waarschijnlijk zijn stinkende best doet net zoals jij.
Vaak gaat de ruzie niet over het onderwerp van de ruzie (het dopje van de tandpasta) maar om iets diepers (het gevoel dat je de controle over je leven kwijt bent, bijvoorbeeld).
Neem de tijd om de emotie te voelen en te ervaren en je ontdekt dat de emotie vanzelf weg-ebt. Dit is het moment om het gesprek met elkaar aan te gaan. Wees open en eerlijk, ook over je negatieve gevoelens. Durf kwetsbaar te zijn.
Wees duidelijk en doe geen aannames. Let op hoe je communiceert. Spreek niet vanuit verwijten, maar vanuit behoeftes.
Kom tot praktische oplossingen. Maak een plan, desnoods een corvee-schema. Zorg voor structuur en reminders.
En besef: geen van de partners hoeft het probleem alleen op te lossen. Jullie moeten het samen doen.
Tot slot: Tips van ADHD'er voor partners
In de Wandering Minds community komen regelmatig berichten voorbij van ADHD partners. Dit zijn de tips die gegeven worden:
Elkaar goed leren kennen is toch wel het begin.
Tip voor de partner: heb geduld. Mijn hoofd komt er wel maar het duurt soms even voordat wat in mijn hoofd zit logisch uit mijn mond komt. Stel vragen en vraag door.
Ik heb meer tijd voor mezelf nodig dan andere mensen en dat begrijpt een partner vaak niet. Begrip zou enorm helpen, en me de ruimte geven als ik dat nodig heb. Dan ben ik op andere momenten een veel fijnere partner.
Mijn partner is geduldig met mij en we leren samen steeds beter omgaan met mijn hoofd. Het is toch een beetje teamwork.
Het gaat echt om geduld. Ik mag zo lang blijven praten tot ik uit mijn woorden kom.
Ik ervaar vaak teveel prikkels en verantwoordelijkheden, en dit zorgt voor vluchtgedrag. Soms wil ik gewoon in mijn bubbel zitten, waardoor mijn partner zich eenzaam voelt. Nu zijn we bezig met coaching en relatietherapie en het gaat een stuk beter!
Hoe ga jij om met je ADHD of ADD partner?
Hopelijk hebben deze tips jou een beetje op weg geholpen in het beter leren omgaan met je AD(H)D partner. Merk je dat jullie er samen niet uitkomen? Misschien is relatietherapie een optie. Heb jij zelf nog een tip die niet is behandeld in dit artikel? Deel het in de reacties onder dit bericht, zodat we van elkaar kunnen leren.
