Wat is bindingsangst en hoe kun je dit oplossen?

Voor veel mensen is het hebben van relatie een vrij gemakkelijke opgave. Het gaat als het ware vanzelf. Maar voor sommige mensen – bijvoorbeeld voor veel mensen met ADHD, ADD of HSP – brengt het hebben van een relatie extra uitdagingen met zich mee. Het hebben van bindingsangst is één van deze uitdagingen. Anderen zijn bang om zich open te stellen. Mensen die ADHD of ADHD hebben, of HSP zijn, ervaren gevoelens vaak veel sterker dan mensen die dit niet hebben. Dit, in combinatie met andere dingen, kan voor bindingsangst zorgen. In dit artikel vind je meer informatie over bindingsangst.

Wat is bindingsangst?

Het begrip bindingsangst is niets nieuws, maar er wordt wel steeds meer bekend over hoe serieus dit is, en hoe verlammend dit kan werken voor mensen. Iemand die bindingsangst heeft, heeft moeite om langdurig in een relatie te blijven of kan zich niet openstellen voor een relatie. Ze ervaren liefde net zoals anderen, maar de gevoelens die hierbij komen kijken kunnen intenser en daarmee beangstiger zijn dan voor andere mensen.

Bindingsangst symptomen

Twijfel jij of je last hebt van bindingsangst? Dit zijn een aantal symptomen van bindingsangst:

• Je wilt niet serieus daten, of zelfs helemaal niet daten.
• Over de toekomst van je relatie nadenken doe je niet.
• Je twijfelt veel aan de relatie.
• Ondanks je van je partner houdt, maak je liever geen plannen voor de toekomst.
• Je voelt je niet emotioneel verbonden met je partner.
• Als je partner zijn best doet en dingen regelt, voel je je ‘vastgebonden' en ongemakkelijk.
• Jezelf openstellen vind je moeilijk, en misschien doe je dit wel helemaal niet.
• Soms reageer je dagen niet op berichten.
• Wanneer iemand 'te dichtbij komt' klap je dicht.

Iemand met bindingsangst wil een relatie

Mensen die bindingsangst hebben willen vaak dolgraag een langdurige verbinding met een ander, maar de angst overweldigt ze en daardoor lukt het niet. Ze blokkeren als het ware, en daardoor ontstaan de symptomen van bindingsangst. Anderen vinden het bijvoorbeeld moeilijk om conflicten aan te gaan – die onvermijdelijk zijn in een relatie. Emoties (die onvermijdelijk zijn bij conflicten) worden zo diep gevoeld en ervaren, waardoor het overweldigend wordt. Ook verlangt iemand met bindingsangst vaak naar intimiteit en partnerschap, maar wil zij tegelijkertijd haar individualiteit en vrijheid behouden.

Zelf ben ik redelijk ervaren met het fenomeen bindingsangst. Als vrouw met ADD-diagnose weet ik als geen ander hoe het is om overweldigd te raken door gevoelens. Ik heb altijd moeite gehad met mezelf openstellen, omdat ik al snel overweldigd raak wanneer ik gevoelens heb van liefde. Maar ook ben ik jarenlang bang geweest voor pijn.
Een cursus mindfulness, in combinatie met yoga, heeft mij enorm geholpen bij het (h)erkennen van deze gevoelens, en er beter mee om leren gaan. Ook het boek Verslaafd aan de liefde kan ik aanraden.

Mannen en vrouwen met bindingsangst

Mensen met bindingsangst zijn er in alle soorten en maten, en in verschillende variaties. Sommigen weigeren om een serieuze langdurige relatie aan te houden vanwege de angsten. Anderen hebben het vermogen om te leren omgaan met deze angsten. Vroeger werd gedacht dat bindingsangst vaker voorkomt bij mannen, maar het is inmiddels bekend dat zowel mannen als vrouwen last kunnen hebben van bindingsangst.

Bindingsangst bij ADD, ADHD en HSP

Iemand die ADHD of ADD heeft, of hooggevoelig is, ervaart emoties veel dieper dan anderen. Dit is één van de mogelijke onderliggende oorzaken van bindingsangst. Ook is er bij ADD/ADHD/HSP vaak sprake van een laag zelfbeeld, bijvoorbeeld door mislukkingen uit het verleden. Dit kan ook voor bindingsangst zorgen, en een gevoel ‘niet goed genoeg te zijn voor de ander' of ‘een relatie niet waard te zijn'.

Iemand met ADD kan ook bang zijn om zichzelf te verliezen in een relatie, of dat vrijheid moet worden opgegeven.

Oorzaken van bindingsangst

Bindingsangst ontstaat dus wel eens bij mensen met ADHD, ADD of HSP, maar het kan ook voorkomen bij anderen en vele oorzaken hebben. Denk aan negatieve ervaringen met relaties in het verleden, het zien en ervaren van slechte relaties in je omgeving, een gebrek aan (zelf)vertrouwen hebben, bang zijn om je open te stellen en gekwetst te worden.

Sommigen zijn bang dat een relatie plotseling zal eindigen zonder een voorteken, of om juist in de ‘verkeerde' relatie te zitten. Anderen zijn bang om in een ongezonde relatie te belanden (een relatie die gekenmerkt wordt door verlating, ontrouw, misbruik, afhankelijkheid etc.). Ook trauma of misbruik als kind kan voor bindingsangst zorgen op latere leeftijd. Een andere veelvoorkomende oorzaak is hechtingsproblematiek door onvervulde behoeften in je jeugd of een gecompliceerde gezindsdynamiek tijdens het opgroeien.

Bindingsangst oplossen

Wat de oorzaak van de bindingsangst ook is, het kan worden verholpen. Je hoeft er niet je hele leven last van te hebben. Wat wel belangrijk is, is dat je echt wil veranderen. Dit kun je alleen maar zelf doen. Niemand kan dit voor je doen. Je moet je bewust zijn

Er zijn veel manieren om iemand met bindingsangst te helpen, afhankelijk van de ernst van de angst. Wanneer de angst zo heftig is dat je je laat weerhouden om te daten en ervoor open te staan een partner te vinden, dan kan psychotherapie je helpen. Een therapeut die ervaring heeft met mensen met bindingsangst, kan je helpen begrijpen waar de bindingsangst vandaan komt, en wat je hieraan kunt doen.

Boeken over bindingsangst

Wanneer je een milde vorm hebt van bindingsangst, heb je er mogelijk baat bij om boeken te lezen, of artikelen op het internet.

Een aantal boeken over bindingsangst met goede recensies:

• Liefdesbang, overwin verlatingsangst en bindingsangst – Hannah Cuppen
• Bindingsangst herkennen en overwinnen, hulp voor mensen met bindingsangst en hun partners – Stefanie Stahl
• Verslaafd aan de liefde

Misvattingen die voor bindingsangst kunnen zorgen

Een aantal verkeerde overtuigingen kunnen ervoor zorgen dat iemand bindingsangst heeft. Heb jij last van één van de 5 onderstaande overtuigingen?

1. Ik moet perfect zijn om klaar te zijn voor een relatie

“Om een goede relatie te hebben, moet ik perfect zijn.”. Dit is een verkeerde overtuiging die velen hebben. Vooral veel vrouwen met ADD, die van nature perfectionistisch zijn aangelegd, hebben deze overtuiging. Ze denken dat ze nog niet mooi genoeg zijn, nog niet ontwikkeld genoeg, hun leven nog niet genoeg op orde hebben en nog niet precies weten wie ze zijn, en daardoor geen relatie kunnen hebben.

Tip: Focus je op het vergaren van innerlijke tevredenheid. Wees blij met jezelf, met al jouw imperfecties. Je hoeft niet perfect te zijn. Jouw potentiele partner is ook niet perfect, en in een relatie kun je elkaar helpen.

2. Ik mag niet falen in een relatie, dit maakt me waardeloos

Wanneer je in het verleden belachelijk bent gemaakt, of vernederd bent, heb je misschien de overtuiging ontwikkeld dat je niet mag falen. Je hebt als het ware een diepe angst ontwikkeld om te falen, omdat falen in jouw ogen betekent dat je waardleoos bent. De angst kan zo groot zijn, dat je wegloopt van nieuwe uitdagingen, in plaats van het risico te lopen op een mislukking.

Tip: ‘wees een vader of moeder voor je bange zelf, door jezelf royaal te prijzen en aan te moedigen'. Stel kleine doelen voor jezelf, die net iets buiten je comfort zone liggen, en voel tijdens de activiteit hoe het is om te slagen. Gaat het fout? Zeg tegen jezelf dat het oké is. Op deze manier ontwikkel je langzaam de verbinding met jouw innerlijke stem van aanmoediging.

3. Als ik faal, mag niemand dat zien

Iemand met ADD, ADHD of HSP kan in het verleden vaak belachelijk gemaakt zijn. Of zij heeft zich niet gesteund gevoeld, of regelmatig te horen gekregen raar of stom te zijn en de dingen niet goed te doen. Dit kan gezorgd hebben voor een diep gevoel van schaamte en angst voor de mening van anderen. Wanneer je faalt, bijvoorbeeld in een relatie, wil je dat niemand dit zit, inclusief jouw partner. Wanneer iemand dit ziet, triggert dit het gevoel van schaamte.

Tip: Besef dat de mening van anderen slechts HUN mening weerspiegelt over wat goed en slecht is. Dit is niet jouw mening.

4. Ik wil geen pijn, dus ik houd liefde op afstand

Wanneer je – zoals veel mensen met AD(H)D/HSP – in het verleden hebt geleden, en dit niet hebt verwerkt, kun je een grote afkeer hebben ontwikkeld van pijn. Je gaat nieuwe situaties ontwijken, in een poging om onkwetsbaar te blijven.

Tip: realiseer je dat pijn en plezier beide onderdeel zijn van het leven. Als je de pijn niet toelaat, laat je ook het plezier niet toe. Je kunt leren om je gehechtheid aan beide los te laten, en situaties volledig te accepteren zoals ze zijn. Wanneer je merkt dat je pijn kunt accepteren, of zelfs omarmen, zul je merken dat je deze pijn goed aankan. Het is het vechten tegen de pijn, of het vermijden van de pijn, wat voor extra pijn zorgt. Wanneer je je hier bewust van wordt, durf je je steeds meer open te stellen. Meditatie kan je helpen bij dit bewustzijnsproces.

Kijktip bij bindingsangst / niet kwetsbaar durven zijn

De TED-talk van Brené brown over kwetsbaarheid kan je hier veel inzichten over geven.

5. Ik heb niet genoeg energie of vermogen om liefde te geven

Sommige mensen denken dat ze te weinig energie hebben om lief te hebben. In werkelijkheid is hetgene wat jou de meeste energie kost, het inhouden. Hoe meer je probeert je energie te besparen, hoe meer het zal afnemen. Ben je bang om lief te hebben? Vraag je eens af of je je aan het inhouden bent met het geven van liefde. Wanneer je dit doet, sluit je je hart. Hiermee voorkom je dat liefde en mededogen kan stromen.

Tip: Leer liefde te geven, om de energie weer te laten stromen. Geef bijvoorbeeld aan iemand in nood. Dit kan in de vorm van geld, tijd of aandacht. Volg daarnaast je passies (heel belangrijk!). Wanneer je je ooit ergens helemaal aan hebt toegewijd, zul je gemerkt hebben dat hoe meer energie je hieraan besteedt, hoe meer energie je krijgt.

Bronnen

PsychoCentral

Deepak Chopra